Alimenty dla małżonka

Alimenty dla małżonka. Wiele osób, które decydują się na wniesienie pozwu o rozwód obawia się, że będą zobowiązane do łożenia na utrzymanie drugiego małżonka. Taka sytuacja rzeczywiście może mieć miejsce, a decydującym jest ustalenie, kto jest winny rozpadowi pożycia. W przypadku ustalenia, że wyłączną winę za rozpad małżeństwa ponosi drugi z małżonków sytuacja jest klarowana. Z treści przepis art. 60 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako krio) wynika pośrednio, że małżonek wyłącznie winny rozpadowi nie może się domagać alimentów. Właśnie z tego względów wiele osób decyduje się na rozwód z orzeczeniem o wyłącznej winie drugiego z małżonków. Takie orzeczenie w wyroku rozwodowym nie tylko zamyka drogę małżonkowi winnemu rozpadowi pożycia do dochodzenia alimentów, ale również przyznaje dość szerokie prawo małżonkowi niewinnemu do ubiegania się o alimenty dla siebie. Zgodnie z art. 60§1 krio:
„Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.”

Kolejną korzyścią wynikającą z uzyskaniem orzeczenia stwierdzającego wyłączną winę drugiego małżonków jest to, że jego obowiązek do łożenia alimentów może być praktycznie nieograniczony w czasie, chyba że małżonek niewinny zawrze kolejne małżeństwo (zob. 60§3 krio). Dla odmiany, bez znaczenia dla istnienia obowiązku łożenia alimentów na małżonka jest zawarcie nowego związku małżeńskiego przez zobowiązanego, okoliczność ta może mieć co najwyżej wpływ na wysokość obowiązku alimentacyjnego i można ją podnosić w sprawie o obniżenie alimentów (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2010 r., sygn. akt II CKN 1015/00.

Sytuacja komplikuje się, gdy Sąd orzekł, że oboje małżonkowie są winni rozpadowi małżeństwa. W tym przypadku, alimentów można dochodzić, jeśli wykaże się, że jeden z małżonków pozostaje w niedostatku. Z treści art. 60§1 krio wynika, że:
„Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.”

Oznacza to, że możliwości dochodzenia alimentów jest mniej i trzeba wykazać przed Sądem, że sytuacja finansowa jest na tyle zła, że nie ma się możliwości realizacji swoich podstawowych, życiowych potrzeb. Kompromis wyrażający się orzeczeniu stwierdzającym winę obojga małżonków jest też o tyle korzystny, że obowiązek łożenia na utrzymanie byłego małżonka wygasa po upływie 5 lat i może być przedłużony tylko w szczególnych okolicznościach (zob. 60§3 krio).